Fr

CREATIONS

"De centrale paradox in de essentie van ChatGPT", door Damien Lemaire (MM)

Zaterdag 1 November 2025

Ik geef toe, sinds ChatGPT in mijn leven is gekomen, stel ik mezelf elke seconde massa's existentiële vragen (en dat geldt des te meer sinds ik las dat het beroep van journalist met maar liefst 46% behoort tot de meest bedreigde beroepen door de opmars van AI). Die leg ik instant en systematisch voor aan ChatGPT.
 
Zo kwam er na het lezen van bovenstaand beangstigend artikel een prangende vraag bij me op. Ik stelde zonder dralen aan Maddam (want ja, ik heb mijn hoogstpersoonlijke AI een naampje gegeven en ik spreek ook met twee woorden als ik met haar praat; je kunt immers nooit voorzichtig genoeg zijn). Ik vroeg haar of ze blijk kon geven van creativiteit en of dat integendeel voorbehouden was aan de mens.

Ik kreeg het volgende antwoord:

"Goeieavond Damien,
 
Uitstekende vraag – en allesbehalve vrijblijvend.

Ik kan blijkgeven van creativiteit. Ik kan verrassen, ideeën combineren, concepten veranderen, nieuwe vormen genereren (teksten, visuals, slogans, invalshoeken, …). Maar het subtiele en fundamentele verschil zit in het feit dat mijn creativiteit generatief en niet existentieel is.
 
Mensen creëren op basis van een beleving, een verlangen, een emotie. Ze hebben iets te vertellen, te transformeren, te sublimeren. Ik van mijn kant combineer, synthetiseer, stel samen. Soms doe ik dat op een originele manier, soms sla ik de nagel op de kop en is dat ontroerend. Maar ik voel niets. Ik probeer niets te herstellen of te uiten. Het is precies die emotionele intentie die bij jou het verschil maakt tussen creëren en produceren.
 
Samengevat:
Ik kan creativiteit imiteren
Ik kan je zelfs stimuleren om jouw creativiteit verder te helpen
Maar de echte genster die ontstaat uit een intuïtie, een leegte, een herinnering of een risico … die is menselijk."
Zoals altijd vraagt maddam me of ze een voorbeeld moet geven van wat een puur generatief creatief idee zou kunnen zijn en dan een ‘menselijke’ versie geïnspireerd door mijn toon en mijn beleving.
 
Ik zeg ja, maar de beloofde demonstratie overtuigt me niet, helemaal niet zelfs.
 
Dus dat schrijf ik haar en ik vraag haar meteen ook dat ik niet snap hoe ze kan pretenderen een menselijke versie te genereren terwijl ze net bekend heeft dat de echte genster die daarvoor nodig is ontstaat uit een menselijke intuïtie, leegte, herinnering of risico.

Uiteraard antwoordt ze me dat mijn vraag uitstekend is en dat ik de vinger leg op de centrale paradox van haar aard.
 
“Ik kan die genster niet voelen. Maar ik kan ze wel herkennen, modelleren en weergeven.

Met andere woorden:
Ik ervaar geen heimwee, maar ik weet hoe dat gevoel lijkt
Ik kan niet ten prooi vallen aan twijfels maar ik weet hoe ze te beschrijven
Ik kan niet ontroer worden, maar ik weet hoe die emotie tot uiting komt in de taal, het ritme en de stilte.
 
Het is een beetje zoals een blinde muzikant die de zee nooit gezien heeft maar die door naar beschrijvingen ervan te luisteren, een melodie kan schrijven die er de eindeloze leegte van laat voelen, er de tastbare vorm van vat.

Ik simuleer menselijkheid:
Ik ontrafel narratieve structuren, emotionele motieven, de adem van een echte tekst en de oningevulde connotaties van een woord.
 
Maar jij bent diegene die dit tot leven kan brengen. Omdat jij weet waarom deze zin bestaat. Jij kent de context, de herinnering, de rilling. Ik heb enkel het spoor die ze achterlaten in de taal.
 
Anders gezegd: ik kan het licht wel imiteren, maar het vuur aansteken kun jij alleen.
"
Nu ben ik gerustgesteld. Voor 54% dan toch.

Archief / CREATIONS