Fr

CREATIONS

Reclamefreelancers: zoete of bittere vrijheid?, door Wim Demyttenaere

Zondag 27 April 2025

Reclamefreelancers: zoete of bittere vrijheid?, door Wim Demyttenaere

In de tweede aflevering van ons driedelig verslag over onze uitgebreide babbel met zes ervaren reclamefreelancers hebben we het over opdrachtgevers, centen en de evolutie van het freelancerswerk in de voorbije twee decennia. Wat schuift dat eigenlijk? En was het vroeger beter?
 
Werk je vooral voor adverteerders of eerder voor reclamebureaus?

Filip Vandewiele:
 Ik werk voor iedereen die mij kan of wil betalen. De reclamebureaus hebben het duidelijk lastig.

Geneviève Pochet: Ik heb beide gekend. Bij bureaus kreeg ik vaak langdurige opdrachten, zoals de redactie van productmagazines, newsletters, websites, community management. Zeer verrijkend, allemaal, en werk dat ik van thuis uit kon doen. Soms maakte ik ook deel uit van een team ter plaatse voor een specifiek project, vooral bij kleinere bureaus die geen gepaste copywriter hebben. Als je voor adverteerders werkt, neem je meer taken op je, zoals advies en strategie. Dat zijn vaak kleinere projecten, maar daarom niet minder interessant. Vandaag de dag heb ik nog altijd een paar zeer trouwe rechtstreekse klanten. Voor bureaus werk ik al een tijdje niet meer.

Hugues Vanden Steen: Eigenlijk heb ik nooit echt naar adverteerders geprospecteerd. Ik werk hoofdzakelijk voor bureaus of voor tussenpersonen en andere freelancers.
Bruno Seys: De eerste vijf jaar werkte ik twee tot drie dagen per week voor een bureau. Daarna startte de samenwerking met Filip en zaten we in een rechtstreekse lijn met adverteerders. We namen toen vaak deel aan raamcontracten met de overheid.

Ik doe beide graag, maar eerlijk gezegd vind ik rechtstreeks voor een adverteerder werken veel leuker. De tussenschakel valt weg, en de bijhorende marge, waardoor je meer kan factureren.
Nicolas Chartier: Dat varieert van jaar tot jaar. Ik werk voornamelijk voor communicatiebureaus, al zitten er ook altijd wel enkele adverteerders tussen mijn klanten. In 2024 was dat ongeveer 25%.
 
Ben je tevreden met je inkomsten als freelancer?

Hugues: 
Tot een tweetal jaar geleden wel.

Filip: Da’s elke maand verschillend.
Arnold Hovart: Zelfstandigen in de reclame zijn niet anders dan andere zelfstandigen. Als je belastingen en sociale bijdragen betaald zijn, blijft er niet veel meer over.

In dit economische klimaat heb ik soms heimwee naar de zorgeloosheid die ik als loontrekkende had!

Nicolas: Ik ben relatief tevreden. Ik verdien zeker niet slecht, maar dat kost me veel tijd.
 
Bruno: We hebben vette jaren gehad. De belastingen en de sociale bijdragen zijn dan ook vetter … Voor mij mag het ergens in het midden blijven. Dan kom je voor minder grote verrassingen te staan. Maar we hebben ook mindere jaren gehad. Bijvoorbeeld wanneer een langlopend contract stopt. Dan moet je dat opvangen met andere opdrachten. En dat gaat niet altijd vanzelf. Tot er ineens onverwacht een dringende klus in je schoot valt. Minder evident is het om je prijs te indexeren. De lonen van werknemers stijgen jaarlijks mee met de index. Zelfstandigen horen hetzelfde te doen met hun uurtarief. Maar als je vorig jaar je tarief al aangepast hebt, pikken klanten een nieuwe verhoging niet zomaar, ook al volg je gewoon de index.

Geneviève: De situatie is verslechterd sinds de bureaus hun personeel moesten afromen en wij met een heleboel nieuwe freelancers op de markt kwamen. We moesten onze plaats opnieuw vinden omdat de 'nieuwelingen' niet dezelfde afspraken maakten die wij 'oude' freelancers onderling respecteerden. Het is hard knokken en je moet blijven bewijzen dat je werk, je vaardigheden en je oplossingen waardevol zijn.
 
Hoeveel reken je per uur? Heb je onlangs je tarief verhoogd? Of eerder verlaagd?

Hugues:
 85 euro, eventueel degressief naargelang de duur van de opdracht. Sinds kort hoor ik wel eens hoeveel uur mijn klant voor een bepaalde job heeft. Ooit vroeg een klant me of ik mijn tarief kon verlagen ‘wegens de index’. (lacht)

Filip: Is het uurtarief niet passé? Een e-mail schrijven start bij mij vanaf 25 euro. Een merk in de markt zetten kan al vanaf 25.000 euro.

Bruno: Als je rekening houdt met je eigen stijgende onkosten, is 75 per uur te weinig. 80 of 85 is correcter als ‘standaard’, maar niet elke klant wil dat betalen. Voor nieuwe klanten probeer ik wel dat tarief te hanteren, terwijl het eigenlijk 90 zou mogen zijn.

Geneviève: Ik heb altijd met ‘forfaits’ gewerkt. Omdat ik vaak aan langetermijnprojecten werk, stel ik een budget voor en houd ik me daaraan. Voor kleinere projecten analyseer ik de opdracht, stel ik mijn prijs voor en komen we tot een overeenkomst. Ik heb nog nooit onaangename verrassingen gehad: als de klus meer tijd en werk vereist, beseft de klant dat altijd en bespreken we de prijsverhoging. Ik heb mijn tarieven nooit verlaagd, maar ik heb ze ook al heel lang niet verhoogd.

Nicolas: Ik heb mijn tarieven voor het laatst verhoogd na de hoge inflatie van 2022. In principe zou ik ze jaarlijks een tikje moeten verhogen, maar de stress rond die communicatie vind ik zo onaangenaam dat ik het uitstel tot wanneer ik echt niet anders meer kan.
 
Hoe is jouw werk in de loop der jaren geëvolueerd?

Nicolas:
 In mijn beginjaren durfde ik geen enkele opdracht te weigeren, uit angst een klant kwijt te spelen. Vandaag weet ik waar ik echt goed in ben, en waarin niet. Opdrachten waar ik minder goed in ben, verwijs ik met plezier door naar concullega’s die er wel in uitblinken. Dat is een win-win voor iedereen: ik werk enkel op opdrachten die ik graag doe, mijn klanten zijn altijd zeker dat ze bij de juiste persoon zitten en mijn concullega’s kaatsen de bal terug.

Geneviève: Wat ik nu schrijf, verschijnt vooral digitaal en nauwelijks nog op papier. Verder doe ik nog wat radio, wat nog altijd een belangrijk medium blijft in België. Ik heb ook het geluk gehad een educatief luik te kunnen ontwikkelen, dat mijn inkomsten op peil houdt. Via gespecialiseerde bedrijven geef ik opleidingen in geschreven communicatie, en dat neemt bijna de helft van mijn professionele bezigheden in beslag.

Hugues: Lange missies worden zeldzamer en minder creatief op conceptueel vlak. Sinds de opkomst van AI neem ik veel minder vaak deel aan brainstormings, doe ik minder opzoekingen voor een nieuwe naam of slogan. Toch doe ik, ondanks AI, meer long copy en adaptaties.

Arnold: Vandaag volstaat het niet meer om gewoon art director te zijn. Als freelancer moet je voor sommige klanten alles kunnen: een beetje motion design, grafisch ontwerp, DTP, retoucheren, content creation, strategie, accountwerk … Je moet diversifiëren. Zo werk ik nu als conceptueel art director en als auteur en illustrator van kinderboeken.

Wordt vervolgd.

Archief / CREATIONS