Fr

CREATIONS

Raad voor Reclame reageert op "Anonieme Consent" column

Zondag 18 Mei 2025

Raad voor Reclame reageert op

Naar aanleiding van de column 'Anonieme Consent' die we vorige week publiceerden stuurde de Raad voor Reclame ons onderstaande tekst die de beslissing van de JEP betreffende Vlaanderen Eén - Play Nostalgie toelicht.

Onlangs heeft de JEP een beslissing genomen over een tv-spot van Vlaanderen Een voor Play Nostalgie. In deze spot werden beelden van bekende artiesten uit de jaren '80 en '90 getoond, waarbij hun gezichten met AI bewerkt waren zodat hun mondbewegingen synchroon liepen met een Nederlandse voice-over. Na klachten dat dit ongepast was voor overleden artiesten zoals Prince en Whitney Houston, heeft de JEP geoordeeld dat de spot moest worden stopgezet wegens het ontbreken van voorafgaande toestemming van de betrokken artiesten of hun vertegenwoordigers.

We hebben opgemerkt dat deze beslissing tot heel wat debat en controverse heeft geleid op sociale media, waarbij de discussie niet altijd over de grond van de zaak ging maar soms ook over de interpretatie van artikel 19 van de ICC-Code waarop de beslissing gebaseerd is.

Als Raad voor Reclame verwelkomen wij dit debat. Het toont aan dat ethische kwesties in reclame leven en dat er een grote betrokkenheid is bij zowel professionals als het publiek. Deze discussie onderstreept ook dat er behoefte is aan duidelijkheid en correcte informatie over de werking en beslissingen van de JEP. Daarom willen we graag de volgende toelichting geven bij deze zaak.
 
Reactie vanuit JEP:

De JEP baseert haar beslissing niet op de klacht van een enkele persoonzoals in reactiee op LinkedIn wordt gesuggereerd, maar op een internationaal toegepaste code inzake zelfregulering met betrekking tot reclame- en marketingcommunicatie (ICC Code inzake reclame- en marketingcommunicatie).

Het is de sterkte van een orgaan als de JEP dat een klacht genoeg is om een dossier te openen en de reclame-inhoud te onderwerpen aan een onderzoek naar conformiteit inzake ethische principes van toepassing op reclame.

Beslissing van de JEP doet geen uitspraak over het gebruik van AI in reclame. De uitspraak is gebaseerd op de bepalingen van art 19 ICC-code, dat onder andere gaat over de afbeelding van personen in reclame (ook nog over afbeelding van eigendommen van personen in reclame). Dit artikel vereist toestemming van de afgebeelde persoon om deze persoon af te beelden in reclame en volgens de Jury niet enkel als er mogelijk misleiding zou ontstaan in hoofde van de consument, maar in elk geval.

De adverteerder heeft aan de Jury niet aangetoond over de toestemming van de afgebeelde personen te beschikken. Het gebruik van AI is in de context van dit artikel niet relevant.

De JEP verzekert dat de inhoud van reclameboodschappen conform de regels van de reclame-ethiek is en dit op basis van de wetgeving en zelfregulerende codes, via een onafhankelijk representatief samengestelde Jury. De Jury bevat dus ook leden uit de reclame-industrie die deze beslissing ondersteunen.
 
Reactie vanuit de Raad voor Reclame:

De Raad voor Reclame streeft ernaar dat reclame ethisch, eerlijk en waarheidsgetrouw is. Het is belangrijk dat reclamemakers de principes van zelfregulering en natuurlijk ook de wet respecteren om het vertrouwen in de sector te behouden. We zouden de vraag ook aan de sector zelf kunnen stellen: vinden reclamemakers dat ze personen moeten kunnen afbeelden in reclameboodschappen zonder dat zij hiervoor toestemming hebben?

In dit verband is het respecteren van portretrecht niet alleen essentieel om creatieven te beschermen, maar ook om het consumentenvertrouwen te waarborgen. Wanneer dergelijke regels niet goed worden nageleefd, is het onze taak om te zorgen voor betere informatiedeling binnen alle organisaties die betrokken zijn bij het reclameproces. Alleen door gezamenlijke inspanning kunnen we ervoor zorgen dat de ethische standaarden binnen de sector worden gehandhaafd.

We mogen hierbij niet vergeten dat reclame een belangrijk onderdeel is van onze economie. Ze bevordert concurrentie, biedt mensen keuzemogelijkheden en informatie over producten, diensten en merken, creëert banen en draagt bij aan een divers en onafhankelijk medialandschap door de financiering van programma's, tijdschriften, kranten of online content en evenementen (al dan niet gratis). Deze positieve impact kan echter alleen worden gerealiseerd wanneer reclame betrouwbaar is, en reclame kan enkel vertrouwd worden als ze verantwoordelijk is.

Deze verantwoordelijkheid wordt ook weerspiegeld in de praktijk, zoals blijkt uit het recente jaarverslag van de JEP. In 2024 werden 257 klachten geregistreerd, voornamelijk afkomstig van consumenten. Bij 51 klachten verzocht de JEP de makers om aanpassing of stopzetting van de reclame. Opmerkelijk is dat alle gevraagde wijzigingen vrijwillig werden nageleefd door de adverteerders, wat het commitment van de sector aan zelfregulering bevestigt. Ondanks de stijging in klachten toont het rapport aan dat het overgrote deel van de reclame-uitingen conform de regelgeving is: bij 193 klachten werden geen opmerkingen geformuleerd. Lees het volledige jaarverslag hier.

Archief / CREATIONS