Fr

TECH

Picture this, door Griet Byl (MM)

Zondag 23 April 2023

Picture this, door Griet Byl (MM)

Vorige week werdende Sony World Photography Awards toegekend. In de ‘creative open’ category was het de Duitse fotograaf en AI-kunstenaar Boris Eldagsen die de hoofdvogel afschoot met een beeld uit de ‘Pseudomnesia’ serie.
 
Hoewel de prijs bijzonder eervolle erkenning betekent, weigerde de kunstenaar hem te aanvaarden, om de eenvoudige reden dat niet hij, maar een AI, de foto “gemaakt” had, als resultaat van “een complexe interactie tussen prompt engineering, inpainting en outpainting’ aangevuld met zijn eigen kennis van de fotografie”. Eldagsen had zijn creatie naar eigen zeggen ingestuurd om het debat te openen rond wat fotografie is en wat niet. En om erop te wijzen dat AI-gegeneerde beelden en fotografie niet met elkaar zouden mogen concurreren, omdat het twee verschillende dingen zijn.
 
Een vergelijkbaar geval deed zich voor in de muziekwereld, waar een song die gebruikmaakte van AI om de stem van Drake en The Weeknd te klonen viraal ging en ondertussen al meer dan een kwart miljoen keer afgespeeld werd op Spotify.
 
Ook de bekende DJ en producer David Guetta experimenteerde al met AI en schreef met de hulp van ChatGPT voor de lyrics en Uberduck voor de vocals in amper een uur tijd een rapnummer dat precies klonk zoals Eminem. Plannen om het commercieel te releasen heeft de muzikant niet, maar hij wees wel op de enorme implicaties voor de muziekindustrie, meer bepaald met betrekking tot copyright, een issue dat onlangs trouwens ook door Universal Music met de vinger gewezen werd toen de major streamingdiensten als Apple Music en Spotify opriep om alle door AI gegenereerde muziek uit hun playlists te verwijderen.
 
De hele AI-kwestie – die we binnenkort zo niet meer zullen noemen, omdat ze net als het mobiele internet vandaag en de boekdrukkunst of het weefgetouw in het verleden een onderdeel van onze dagelijkse realiteit zal zijn geworden – doet niet alleen vragen rijzen over auteurschap. Maar ook over wat echt is en wat niet.
 
In The Guardian haalt fotograaf Eldagsen Plato en zijn vormentheorie erbij om het dilemma op te lossen: die theorie stelt dat er een ideale versie is van bijvoorbeeld een tafel, en dat elke werkelijke iteratie van een tafel zoals wij die zien slechts een imitatie is, een versie van het oorspronkelijke idee.
 
Volgens dezelfde redenering wordt het oorspronkelijke idee – van een beeld, een song, een tekst - uitbesteed aan het algoritme, dat alle iteraties opslaat en de kennis van ons collectieve onbewuste bewaart. Wie het gemaakt heeft – mens of machine – is niet zo’n probleem: beide creaties zijn reëel. In welke mate ze waarachtig of fake zijn, is dan weer wel een issue dat een analyse door de ogen van de oude Griekse meester zou verdienen. Maar is er vandaag nog wel iemand die zich daarvoor interesseert?

Archief / TECH