Fr

TRAINING&BOOKS

SXSW: Birds Aren't Real, door Danny Devriendt, IPG Dynamics

Donderdag 17 Maart 2022

SXSW: Birds Aren't Real, door Danny Devriendt, IPG Dynamics

Ik denk dat elke communicatieprofessional, bedrijfsstrateeg, marketing- of mediaspecialist zijn of haar ogen al vertwijfeld ten hemel heeft geslagen bij het scrollen door zijn of haar sociale media, met een mengeling van verbazing en bewondering. Hoe slagen al die complottheorieën erin om zoveel aandacht te krijgen? Hoe kan zo'n stinkende stroom van informatie zoveel plaats innemen op duizenden tijdslijnen? Laten we eerlijk zijn: als we deze rebus konden ontcijferen en ook maar de helft van deze aandacht voor onze klanten konden genereren, zouden we al rijke halfgoden zijn, en zouden we kunnen nippen van kokosmelk met gouden glitters op een luxejacht dat rustig en in de schaduw voor anker ligt in een azuurblauwe lagune.

Nepnieuws en samenzweringstheorieën vervuilen onze newsfeeds, stellen het gezonde verstand van een groot deel van de bevolking op de proef, hebben een reality tv-ster op de presidentiële stoel geholpen, de reputatie van talloze wetenschappers aangetast en eigenhandig de strijd tegen corona vertraagd door twijfel te zaaien over de vaccins. Regeringen en beleidsmakers, industriële leiders, influencers, journalisten, bedrijven en hun management kregen af te rekenen met roddels en nepnieuws, in staat om elk greintje geloofwaardigheid en gezond verstand weg van tafel te vegen.

't Is de schuld van Facebook

Volgens Frances Haugen moeten we de verantwoordelijkheid zoeken bij Facebook en alle andere sociale verbindings- en zoekplatforms die met logaritmen werken. Frances Haugen benadrukt met trots haar gevoel van eer voor de democratie, en haar verantwoordelijkheid voor burgerparticipatie. Je kent haar misschien als de 'Facebook-klokkenluider': de vrouw die Mark Zuckerberg een hak zette door uit de biecht te klappen en te onthullen hoe Facebook en zijn schadelijke mechanismen de gedachten en gevoelens van de mensheid tot op het bot manipuleren.
Frances Haugen is geen jonge dromer op zoek naar aandacht: zij behaalde een diploma in elektronica en computertechnologie aan het Olin College en een MBA aan Harvard University. Ze is gespecialiseerd in algoritmisch productbeheer en werkte aan ratingalgoritmen bij Google, Pinterest en Yelp. Bij Facebook leidde ze het team dat onder andere belast is met de aanpak van desinformatie over democratie, fake news en contraspionage.
Winst boven rede

Frances Haugen maakte zich steeds meer zorgen over de keuzes die Facebook maakt om zijn eigen winst boven de openbare veiligheid te stellen, waarbij zelfs levens op het spel worden gezet. Algoritmes overspoelen (opzettelijk) onze news- en andere feeds met controversiële inhoud, non-conformistische verhalen en alarmerende samenzweringen. De reden is eenvoudig: we reageren meer op deze onzin dan op "goedgekeurde" inhoud, of zelfs content van vrienden. Deze betrokkenheid levert meer geld op. Ondanks enorme risico's voor zichzelf nam Frances Haugen de moedige beslissing om aan de alarmbel te trekken en Facebook aan te klagen.

Vogels zijn niet echt

We schrijven begin 2017. Peter McIndoe zit in de zetel bij een vriend in Memphis. Donald J. Trump heeft zojuist de sleutels van het Witte Huis gekregen en is begonnen met het ophangen van zijn goudgeborduurde gordijnen in de Oval Office. Pro-Trump fanatiekelingen zijn in de stad om een protest voor vrouwenrechten te "neutraliseren". Peter McIndoe wil bijdragen aan het moment. Hij scheurt een poster van een muur, draait hem om en schrijft de eerste woorden die in hem opkomen: 'Birds Aren't Real'.

Het begon als een spontane reflex, een grap die wilde inspelen op de absurditeit van de menselijke domheid. Peter McIndoe gaat naar bed en de volgende ochtend ontwaakt hij als een beroemd man. De grap op zijn geïmproviseerde bord is opgepikt door "verslaggevers" van sociale netwerken en verspreidt zich over het hele web. Journalisten sporen hem op, nieuwsgierig naar het verhaal achter de woorden. De samenzweringsfanaten en volgelingen van de QAnon-beweging slikken de nieuwe slogan vlotjes.

McIndoe besluit te zien hoe ver de grap kan gaan... door de pers en internetvragen te beantwoorden. Ja, het is waar. Vogels bestaan niet echt, het zijn bewakingsdrones. Enig bewijs? Nou... Heb je ooit een babyduif gezien? Journalisten denken dat hij het meent. De 'Birds Aren't Real' beweging is geboren.

Kunst- en vliegwerk van drones met pluimen

McIndoe zet zijn studies stop in 2018 en besteedt maar liefst vier jaar aan zijn bedrieglijke plan. Hij gebruikt zijn achtergrond in de psychologie en de codes van complottheoretici om een grote en groeiende gemeenschap rond zijn onzin te verzamelen en te versterken.
Rond zijn personage ontstaat een satirische beweging (met een eigen stijl, slogans, samenkomsten en massademonstraties). Echte mensen, in het echte leven, hebben de vogeltheorie verdedigd of doen dat nog steeds. De beweging heeft miljoenen volgers op sociale netwerken. Het aantal volgelingen van de beweging, de Bird-Truthers, steekt zelfs dat van QAnon naar de kroon.

Peter McIndoe schept eindelijk opheldering in december 2021. Hoewel sommige Bird-Truthers nog echt geloven in de parodie, is het McIndoe's bedoeling het momentum van de beweging te gebruiken om aan te tonen hoe gemakkelijk het is de media en het grote publiek voor de gek te houden. Hij wil helpen en laten zien hoe het moet, en er dan van leren.

Peter McIndoe wil dat zulks op een veilige en ontspannen manier gebeurt: "Birds Aren't Real moet ervoor zorgen dat alles wat we gedaan hebben geen nadelig effect heeft op de wereld. De beweging is bedoeld als een veilige ruimte voor mensen om samen te komen en de opmars van de complottheorieën in de VS te verwerken en aan te pakken. We houden de media, journalisten en analisten een spiegel voor. Het is beter om te lachen om deze waanzin dan je erdoor te laten meeslepen."

Peter McIndoe is doorgewinterde journalisten, waakzame analisten, politiediensten en miljoenen mensen te slim af geweest. Zijn wapens: energie, satire, inzicht in groepsdynamiek en vooroordelen, gevatheid en doorzettingsvermogen. Peter verdient lof: hij toont ons de kwetsbaarheid van de systemen in onze democratieën en samenlevingen. Mensen als Peter moeten worden ingehuurd. Hij is een verontrustende maar onmisbare joker in het spel dat alles in vraag stelt. Peter is een Red Monkey.

Archief / TRAINING&BOOKS