Fr

TRAINING&BOOKS

Richard Powers is verplichte lectuur, door Fred Bouchar (MM)

Vrijdag 5 November 2021

Richard Powers is verplichte lectuur, door Fred Bouchar (MM)

Iedereen voelt het, op de een of andere manier: “Er is een bewustwording gaande. We beginnen te denken dat er andere manieren zijn om te bestaan. We begrijpen stilaan dat we de behoefte voelen om bij iets te horen dat groter is dan onszelf, een geheel waar we ons kunnen verhouden tot andere mensen, tot andere vormen van leven. Het is alsof er een strijd gaande is om de ziel van de wereld te redden.”
 
De uitspraak komt van de Amerikaanse romanschrijver Richard Powers, winnaar van de Pulitzerprijs met ‘The Overstory’, in een interview met Le Soir. Op maandag 8 november is hij op uitnodiging van Passa-Porta te gast in de Munt voor een gesprek met journaliste/schrijfster Annelies Beck en componiste Kris Defoort, auteur van een opera geïnspireerd op zijn roman ‘The Time of our Singing’.
 
‘Bewilderment’ heet zijn nieuwste boek en net als de auteur ervaren we steeds vaker een gevoel van diepe verstomming. Als de Error 404 boodschap verschijnt of we de berichtgeving over de COP26 volgen, als we moeite hebben om de pagina te vinden die we zoeken of de oplossing voor de problemen die zich opstapelen. Ondanks of dankzij de technologie, al naargelang hoe je het bekijkt.
 
“Hoe kunnen we de weg terugvinden naar de menselijkheid?”, vraagt de journalist aan de auteur. “Door een nieuw humanisme”, antwoordt hij. “Als we erkennen dat dit humanisme de bijdrage van de technologie, onze huidige kennis verzoent met de dingen die we lang geleden wisten. Dat getuigt van verlangen naar het verleden, waarmee ik bedoel dat we opnieuw autochtoon moeten worden, opnieuw aansluiting vinden met de aarde als planeet.”
 
Verlangen naar het verleden zonder nostalgisch te worden: Richard Powers is ervan overtuigd dat de digitale technologie een fantastisch potentieel heeft om “de gemeenschap te herscheppen”.
 
“Het probleem is dat in hun ontwerp of bestuur niets voorzien is om te voorkomen dat deze platformen zouden verworden tot wat ze vandaag zijn: voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid kan iemand toetreden tot een gemeenschap, zonder dat hij of zij geconfronteerd wordt met afwijkende visies, standpunten of overtuigingen.”
 
“Binnen deze communities worden overtuigingen gedeld, zonder dat er enige vorm van regelgeving is. Toen complottheorieën zich begonnen te verspreiden, toen laster en angst deze gemeenschappen besmetten, bijvoorbeeld om de verkiezing van Biden aan te vechten, werd van bedrijven als Facebook verwacht dat zij hun verantwoordelijkheid namen. Dat deden ze niet. Dit heeft de polarisatie en de tribale geest alleen maar versterkt.”
 
En hij concludeert: “Sociale netwerken creëren absoluut geen band tussen mensen. Maar dat wisten we al, toch?”
 
Omgekeerd is het voor Powers – en geef hem maar eens ongelijk - de kracht van de storytelling die mensen kan warmmaken voor projecten die hun persoon overstijgen.
 
“Als je iemand een verhaal vertelt, met de vraag om zich een voorstelling te maken, zich in de plaats te stellen of ergens aan deel te nemen, is dat een ander perspectief. Dan kunnen diegenen die luisteren niet anders dan zich in dat verhaal laten meeslepen”, aldus de auteur in een ander interview met Le Petit Bulletin.
 
“Psychologen hebben aangetoond dat een van de manieren om iemand op andere gedachten te brengen, er gewoon in bestaat om de persoon in kwestie te vragen het verhaal van iemand anders in andere omstandigheden te vertellen en te vragen wat hij of zij in diens plaats zou doen. Dan worden mensen medemakers, medeschrijvers van het verhaal. Door ze uit te nodigen om deel te nemen aan het verhaal, wordt hun gevraagd om hun empathisch vermogen te oefenen.”
 
“Daarom kan transformatie enkel bewerkstelligd worden door identificatie, en identificatie door een narratieve uitnodiging. We moeten goede verhalen vinden, en we moeten wat meer dan menselijk is opnieuw in het verhaal stoppen. Waar de toekomst, hoe bedreigend of catastrofaal ook, vol mogelijkheden zit.”

Archief / TRAINING&BOOKS