Fr

TRAINING&BOOKS

Leesvoer en een andere bril, door Fred Bouchar (MM)

Zondag 3 Mei 2020

Leesvoer en een andere bril, door Fred Bouchar (MM)

Nu we ons voorbereiden om binnenkort opnieuw (fysiek) naar ons werk te gaan, na weken die gekenmerkt werden door een "verbijsterende combinatie van digitale hyperconnectiviteit en sociaal braakland, te midden van een absolute noodsituatie en schijnbare kalmte", vraag ik me af of jullie de afgelopen periode ook kampten met het vreemde gevoel van dubbel huisarrest: in de tijd en in de ruimte.

"Dat gevoel dat Artaud omschreef als een soort constant verlies van de normale realiteit, waarbij de normaliteit besmet wordt door de abnormaliteit die op haar beurt de norm wordt."  

Al deze gevleugelde woorden komen van Etienne Klein, fysicus en wetenschapsfilosoof. En neen, ik probeer niet de slimmerik uit te hangen, ik had ook nog nooit gehoord van deze specialist in kwantumfysica. Hij schreef een hoop boeken die ik toch nooit zal lezen, maar door van de ene link door te klikken naar de andere, kwam ik toevallig terecht bij een van zijn artikels dat ik je alleen maar kan aanraden.  

Deze week las ik ook dat Amsterdam als eerste stad ter wereld het 'donut' model zal inzetten om de postvirale stad te creëren. Dat cartooneske economische model kende ik al evenmin: het werd bedacht door Kate Raworth die het voorstelt in haar boek 'Doughnut Economics'.
Haar visie vertrekt van een omkering waarbij de natuur niet langer de blinde vlek van het systeem is, maar er samen met de mens het hart van vormt. Ze wil de exponentiële groeicurve vervangen door een indicator die streeft naar matiging en ons plaatst tussen twee concentrische cirkels: boven de kleine cirkel die onze essentiële maatschappelijke noden definieert, maar onder de grote cirkel die ons voortbestaan in gevaar brengt omdat hij het ecologische plafon doorbreekt.
Los van de essentie, is haar keuze om haar model te illustreren met het favoriete dessert van Homer Simpson niet toevallig. Ze verwijst naar een gegeven dat alle AD's vertrouwd in de oren zal klinken: "Meer dan de helft van de zenuwvezels in onze hersenen zijn verbonden met onze ogen. Die proberen voortdurend betekenis te ontcijferen."  

En dan is er dat andere element dat PowerPoint-fans maar al te goed kennen: "De grafiek die we maken, weerspiegelt de manier waarop we de wereld opvatten en beïnvloeden ons diepgaan, veel meer dan economiedocenten denken", zegt ze. "Het frame dat vandaag nog steeds overheerst, is dat van de groei. Dat is de vorm die we vooruitgang geven sinds de 18de eeuw. Ook al wordt hij niet getekend, dan nog kleurt hij impliciet alle debatten."  

Eerder zou dit soort bedenkingen eerlijk gezegd nooit tot me zijn doorgedrongen. Maar zoals Etienne Klein schrijft: "De brutale onderbreking van de meeste van onze routines heeft onze perceptie en analyse van de realiteit gewijzigd. Tijdens deze grootschalige pauze worden we op een bepaalde manier opnieuw synchroon met de wereld." Hopelijk kunnen we die nieuwe glans laten afstralen, zodra de startknop eenmaal opnieuw ingeduwd is.

Archief / TRAINING&BOOKS