Fr

BRANDS

Martine Clerckx (Wide): "Je zou kunnen zeggen dat onze creativiteit explodeert, terwijl ons mentale welzijn door elkaar wordt geschud"

Woensdag 8 April 2020

Martine Clerckx (Wide):

Als er een crisis uitbreekt, proberen we met z’n allen eerst de dringendste problemen aan te pakken. Maar eenmaal de hoogste nood gelenigd, is het hoog tijd om na te denken over de impact die een pandemie als Covid-19 op langere termijn heeft op onze samenleving. Welke trends zullen met andere woorden doorbreken als het coronavirus onder controle is en de lockdown achter ons ligt? We vroegen het aan Martine Clerckx, founder en societal strategist bij Wide Group die zich al meer dan twintig jaar specialiseert in de identificatie en analyse van maatschappelijke trends.

Sinds bijna twee decennia volgen jullie van nabij al wat onze samenleving kenmerkt, de evoluties die ze doen veranderen en de manier waarop de Belgen die onderschrijven of verwerpen. Hoe zie jij als prospectiviste en strategisch specialiste de maatschappelijke impact van deze gezondheidscrisis?
Allereerst denk ik dat deze pandemische noodtoestand ons confronteert met ons onvermogen om alles te controleren en ons opnieuw de noodzaak van een zekere nederigheid leert.

De pandemie en de gevolgen ervan zijn nauw verbonden met reeds bestaande fenomenen, zoals het feit dat we in een sterk verstedelijkte, sterk vervuilde wereld leven. Ergens is het dan ook geen wonder dat het virus onze luchtwegen aantast. Verder wordt onze samenleving gekenmerkt door een vergrijzende en oudere bevolking, de categorie die het meest wordt getroffen door coronavirus. Vervolgens reizen we veel, wat een snelle "globalisering" van de epidemie in de hand gewerkt heeft.
 
Veel mensen zeggen dat er een voor en een na Covid-19 zal zijn. Deel jij die mening?
In nauwe samenwerking met Listen volgen we al 20 jaar maatschappelijke ontwikkelingen, verschuivingen in waardeparadigma's en businessperspectieven. Het afgelopen jaar zijn we begonnen met het toepassen van prospectieve technieken, gebaseerd op toekomstscenario's die we voorleggen aan 3000 Belgen, om te zien of ze daarop hopen of er bang van zijn.
 
Volgens de eerste inzichten uit deze analyses staan we voor levenskeuzes die al eerder bestonden, maar die versneld en geaccentueerd worden door de pandemie. Zoals al vaak is gebleken, werken crisissen als een katalysator. De eerste keuze waarmee burgers worden geconfronteerd, betreft de absolute prioriteit die aan veiligheid wordt gegeven, ten koste van het verlies van individuele vrijheden. Een groot aantal Belgen staat achter dat idee, maar anderen zijn er tegen.
 
We zullen ook een nieuwe Far West zien ontstaan voor wat ik de onverbiddelijke jagers zou noemen. Daarmee bedoel ik dat er een kloof zal groeien tussen degenen die het algemeen welzijn – dat vandaag op de voorgrond is getreden – zullen blijven beschouwen als het hoogste goed, en degenen die het recht van de sterksten verdedigen, zelfs in tijden van crisis.
 
Een andere kloof die je ontwaart, is die van de lokale terugtrekking, terwijl er nood is aan een globale oplossing en een collectieve intelligentie.
Inderdaad. Meer dan ooit moeten ervaren dat de mensheid een gemeenschappelijk lot heeft. Zover is het echter nog niet: daarvoor moeten we nog een paar fasen doorlopen. Dat geldt ook voor de strategieën van instellingen en het bedrijfsleven: die moeten anders worden opgebouwd.
 
Ik zou ook nog willen wijzen op de behoefte aan waarheid, nog zo’n concept dat onze samenleving verdeelt in twee groepen. Momenteel stellen we een herwaardering vast voor het wetenschappelijk discours versus dat van de mystici, de woorden van de virologen versus die van economen.
 
Is dat wat je Britse confrater David Mattin bedoelt als hij het heeft over de ‘long tail of confusion’ of de ‘peer-to-peer disinformation’? Beide fenomenen zouden te maken hebben met de huidige versnippering van onze media en de actuele neiging om te erkennen dat iedereen het recht heeft zich te uiten, dat alle standpunten aan bod moeten kunnen komen?
Ik zou zeggen dat de gezondheidscrisis illustreert hoe belangrijk het is te testen wat gecontroleerd kan worden. En hoe primordiaal kennis is ten opzichte van gevoel, perceptie en emotie alleen.
 
Na bijna vier weken lockdown zou er enige hoop zijn dat in België het ergste achter ons ligt en dat we kunnen beginnen na te denken over de periode na de crisis. Hoe zal die er volgens jou uitzien?
De slimste bedrijven zijn zich al aan het voorbereiden. Het zal duidelijk zijn dat aan het einde van de lockdown enkele van de reflexen en gewoonten die door de uitzonderlijke en nieuwe omstandigheden ontstaan zijn, zullen blijven bestaan. Ik denk met name aan telewerken en wijdverbreide cashless betalingen, evenals de definitieve doorbraak van 3D-printing. Je zou kunnen zeggen dat onze creativiteit explodeert, terwijl ons mentale welzijn door elkaar wordt geschud.

Archief / BRANDS