Fr

MEDIA

30something, door Griet Byl (MM)

Zondag 3 Februari 2019

30something, door Griet Byl (MM)

1989 was een bijzonder en rijk gevuld jaar. In Berlijn viel de muur. In Brussel verscheen het eerste nummer van MM News. In Leuven kreeg ik mijn eerste zoon (proficiat, Mathias!). En in Vilvoorde werd een nieuwe commerciële televisiezender boven de doopvont gehouden. Afgelopen vrijdag vierde VTM dus zijn dertigste verjaardag en als je onder andere de donkere eighties hebt meegemaakt, herinner jij je vast ook nog de periode van nieuwsgierige spanning die rond de start hing.

Op televisievlak werd Vlaanderen toen gekenmerkt door een monopolie en wie naar iets anders dan naar de openbare omroep wilde kijken, moest uitwijken naar de Nederlandse zenders (de Berend Boudewijn-show! Van Kooten en de Bie! Avro’s Toppop!). De overlap was dan ook groot, tot Mike en Guido op 1 februari een einde maakten aan de hegemonie. Daarmee luidden ze, alle scepsis aan de Reyerslaan ten spijt, een nieuw televisietijdperk in voor de naar entertainment hongerende kijkers in het noorden van het land.

Natuurlijk werd de spectaculaire lancering – die in tegenstelling tot de verjaardagsshow van vorige vrijdag plaatsvond in het Kursaal van Oostende – voorafgegaan door serieus wat politiek lobbywerk en een aantal ophefmakende ‘transfers’. Uiteraard kwam er ook het nodige duw- en trekwerk tussen mediabonzen aan te pas en was niet iedereen blij met deze diversifiëring van het audiovisuele landschap. Door de adverteerders daarentegen werd het nieuwe station bijzonder feestelijk onthaald. De commerciële zender verruimde immers niet alleen het aanbod voor de consumenten, maar betekende voor België meteen ook het ontstaan van een volwaardige markt voor televisiereclame. Opeens konden nationale campagnes gevoerd worden, wat een serieuze boost voor de industrie betekende en de Vlaamse bureaus een enorme duw in de rug gaf. Tegelijk werd mediaplanning en -buying een pak technischer, wat er mede toe leidde dat beide activiteiten steeds vaker ondergebracht werden in afzonderlijke structuren. De mediacentrales, zoals ze toen nog heetten, waren geboren.

Maar niet alleen de reclamemarkt deed haar voordeel met de komst van VTM: de sterrencultus die de zender invoerde – tot aan het einde van de jaren tachtig telde Vlaanderen in feite geen enkele BV – was koren op de molen van ‘de boekses’ en garandeerde bladen als Dag Allemaal of TV Familie – uitgegeven door medeaandeelhouder De Persgroep - torenhoge oplages. Gouden tijden waren het voor de televisiepers toen.

Ondertussen is er natuurlijk veel veranderd. Het Vlaamse duopolie kreeg niet alleen concurrentie van andere landelijke zenders, maar moet ondertussen ook opboksen tegen internationale streamingdiensten en de opmars van online video. Ook het reclameaandeel van de buis staat onder druk, niet in het minst door toedoen van digitale veelvraten als Facebook en Google die met het gros van de budgetten gaan lopen. Zelfs Christian Van Thillo bekende in een interview (op Ter Zake, nota bene, een straf straaltje van ‘pax media’) dat het niet de makkelijkste tijden zijn.

Geen reden tot grootse feesten dus aan de Medialaan? Beslist wel. Het heeft enige tijd geduurd, maar ondanks de druk geeft de tv-markt blijk van verrassend veel dynamiek. Zowel de VRT als SBS en VTM experimenteren met nieuwe programma- en reclameformats, digitale televisie en sociale video. Ze bouwen communities, mikken op waarden en zoeken naar data. Onderhandelen met operatoren en investeren in knowhow. ’t Zijn uit de kluiten gewassen uitdagingen, maar een kloeke dertiger draait er wellicht zijn hand niet voor om. Snijd de taart maar aan dus, afspraak in 2029, voor tram 4!

Archief / MEDIA